Bij de laatste zomergast van 2013 was er een indrukwekkende documentaire over mieren te zien. Mieren die waanzinnige steden bouwen, compleet met airconditioning . En elke mier heeft een specialistische rol, met bouwers, afvalverwerkers en verzorgers die samenwerken. Een prachtig systeem!
Ik kwam deze ‘snelweg’ van botsende en elkaar in de weg lopende mieren tegen. En maakte er een 6 seconde Vine-filmpje van. Hier werken de mieren blijkbaar niet echt samen. Zo ziet slechte samenwerking er dus uit. Ze zijn op hetzelfde vlak bezig, maar hebben een ander doel, een andere richting. En dat botst. Herkenbaar in jouw project?
Slakken die mijn broccoli helemaal kaal eten. Terwijl als de slak af en toe een blaadje zou eten er meer broccoli zou zijn. Jammer van die korte termijn focus van de slak.
De pompoen overwoekert het roosje volledig. De roos staat in de schaduw van de pompoen, krijgt geen enkele ruimte. Er wordt een ware strijd gevoerd om de vierkante meter. Herkenbaar in jouw organisatie?
Het is nog lang niet makkelijk om slechte samenwerking te zien. Alsof slechte samenwerking niet altijd zichtbaar is en een beetje sluimert op de achtergrond. Terwijl we weten dat er binnen organisaties, projecten of teams zo vaak wat schort aan de samenwerking. Mogen we het wel zien?
Wat heb je eraan als projectleider of interimmanager om te kijken naar de samenwerking als het niet zo goed gaat? Waarschijnlijk wil je vooral tips over hoe je die samenwerking kan verbeteren, hoe je de relatie kan versterken. En mijn tip is: kijk en zie. En wacht met het bedenken van wat en hoe het anders moet.
Kijk eens bewust hoe de samenwerking er uit ziet. Bijvoorbeeld tijdens een vergadering, een overleg of op kantoor. En kijk wat je ziet. Letterlijk. En zonder het te veroordelen.
Hoeveel afstand is er? Kun je elkaar zien? Wie en wat zie je niet? Waar ben je op gericht (en waar de ander)? Is er veel beweging of staat iedereen stil? Welke houding heb je? En stel je dan een wellicht wat rare vraag: wat is er goed aan zoals het gaat? Wat is het nut hiervan? Of met andere woorden: waar is de slechte samenwerking een oplossing voor?
Kijk nog eens naar de filmpjes hierboven.
Mieren: ik zie dat de mieren elkaar ontmoeten, stoppen, aanraken en daarna gewoon hun weg volgen. Bij de botsing herkennen ze elkaar en wisselen ze informatie uit. Nuttig. Als je dit herkent in jouw organisatie: niks aan veranderen.
Slak: ik zie maar weinig gebeuren. Opgegeten bladeren en een slome slak. Vanuit de slak bezien wel eigenlijk wel een logische en slimme overlevingsstrategie. Als je langzaam bent is de korte termijn al lang genoeg. Welke overlevingsstrategie ligt er ten grondslag aan jouw situatie?
Pompoen: Ik zie veel pompoenbladen, en hier en daar iets van roos. De pompoen houdt zich vast aan de roos. En als ik in mijn tuin kijk zie ik dat de pompoen veel groter is dan ik verwacht had. Over de roos heen en daarna weer verder groeien. De pompoen heeft die roos helemaal niet nodig. Het is keiharde concurrentie en territoriumdrift.
Door letterlijk te kijken zie je andere dingen. Zie je verschillende kanten van de samenwerking. En heb je meer zicht op of zelfs begrip voor wat de onderliggende redenen zijn voor de slechte samenwerking. En mocht het dan nog nodig zijn; dan kan je daarna een passende interventie bedenken om de samenwerking te versoepelen.